2Od 1 stycznia 2017 r. weszły w życie zmiany ustawy z dnia 13 października 1995 r. prawo łowieckie, dotyczące sposobu w jaki szacowane są szkody wyrządzone przez dziką zwierzynę oraz wypłacane jest odszkodowanie.

Dotychczas za szkody wyrządzone przez dzikie zwierzęta odpowiadali zarządcy lub dzierżawcy obwodów łowieckich, czyli koła łowieckie, na terenie których doszło do szkody. Na obszarach nieobjętych obwodami łowieckimi, czyli w granicach administracyjnych miast, za zniszczenia wywołane przez zwierzynę odpowiadał zarząd województwa.

Od 1 stycznia br., odpowiedzialność kół łowieckich ograniczono jedynie do szkód zaistniałych jako bezpośredni skutek polowań. W pozostałych przypadkach, organem do którego należy kierować wnioski o dokonanie wyceny szkód dokonanych przez dzikie zwierzęta tj. dziki, łosie, jelenie, daniele i sarny oraz wypłatę odszkodowania jest wojewoda.

Ustawodawca uwzględnił jednak w przepisach możliwość złożenia powyższego wniosku u wójta lub burmistrza gminy, który jest zobowiązany do przekazania go wojewodzie w terminie trzech dni od daty otrzymania. Poprawnie sporządzony wniosek powinien zawierać:

1) imię i nazwisko albo nazwę, adres miejsca zamieszkania albo adres i siedzibę oraz numer telefonu właściciela albo posiadacza gruntów rolnych;

2) wskazanie miejsca wystąpienia szkody;

3) wskazanie rodzaju uszkodzonej uprawy lub płodu rolnego

i zostać złożony w terminie umożliwiającym dokonanie oględzin i oszacowanie szkód. Jeśli wnioskodawca ma takie życzenie, można również wnioskować o obecność przedstawiciela izby rolniczej, właściwej z uwagi na położenie miejsca w którym doszło do szkody.

Po otrzymaniu wniosku, wojewoda wyznacza termin oględzin, nie późniejszy niż 7 dni od daty otrzymania wniosku. O terminie dokonania oględzin i szacowania szkód, wojewoda zawiadamia właściciela albo posiadacza gruntów rolnych oraz dzierżawcę albo zarządcę obwodu łowieckiego, a w razie potrzeby również przedstawiciela właściwej ze względu na miejsce wystąpienia szkód izby rolniczej, nie później jednak niż przed upływem 5 dni od dnia otrzymania wniosku.

W oględzinach, jako strony postępowania mają prawo wziąć udział właściciel lub posiadacz gruntów rolnych oraz dzierżawca bądź zarządca obwodu łowieckiego. Na pisemny wniosek właściciela lub posiadacza gruntu może w nich uczestniczyć również przedstawiciel izby rolniczej.

Należy pamiętać, że nieobecność właściciela lub posiadacza gruntów przy oględzinach nie wstrzymuje ich dokonania i oszacowania szkody. Powyższe tyczy się również nieobecności przedstawiciela dzierżawcy lub zarządcy obwodu łowieckiego.

Oględziny kończą się podpisaniem przez strony protokołu, który powinien zawierać:

1) imię i nazwisko przedstawiciela wojewody, który dokonał oględzin i szacowania szkód, a w przypadku przedstawiciela wojewody będącego pracownikiem urzędu wojewódzkiego także jego stanowisko służbowe;

2) imię i nazwisko albo nazwę właściciela albo posiadacza gruntów rolnych oraz dzierżawcy albo zarządcy obwodu łowieckiego oraz imiona i nazwiska ich przedstawicieli, jeżeli przedstawiciele ci brali udział w oględzinach lub szacowaniu szkód,

3) imię i nazwisko oraz stanowisko służbowe przedstawiciela izby rolniczej, jeżeli brał udział w oględzinach lub szacowaniu szkód,

4) datę sporządzenia protokołu oraz datę dokonania oględzin i szacowania szkód,

5) informacje o zakresie i wielkości szkód w uprawach rolnych lub płodach rolnych;

6) czytelne podpisy osób uczestniczących w dokonywaniu oględzin i szacowaniu szkód,

Należy zwrócić uwagę na fakt, że odmowa podpisania protokołu przez właściciela lub posiadacza gruntu lub przedstawiciela dzierżawcy bądź zarządcy obwodu łowieckiego nie stanowią przeszkody do podpisania protokołu przez pozostałe osoby uczestniczące w dokonaniu oględzin i szacowaniu szkód. Protokół sporządzany jest w trzech egzemplarzach, które otrzymują: wojewoda, właściciel lub posiadacz gruntów rolnych oraz dzierżawca lub zarządca obwodu łowieckiego.

***

Właścicielowi lub posiadaczowi gruntów, oraz przedstawicielowi obwodu łowieckiego przysługuje prawo wniesienia uwag i zastrzeżeń do protokołu w terminie 7 dni od dnia przedłożenia protokołu do podpisu. Informacje o braku zastrzeżeń, wniesionych zastrzeżeniach lub odmowie podpisania protokołu uwzględnia się w protokole.

Dodatkowo, jeśli właściciel albo posiadacz gruntów lub dzierżawca albo zarządca obwodu łowieckiego wniósł do protokołu zastrzeżenia w zakresie wielkości szkody, może on, w terminie 7 dni od daty wniesienia zastrzeżeń przedstawić opinię rzeczoznawcy wpisanego na listę rzeczoznawców prowadzoną przez właściwą ze względu na wystąpienie szkody izbę rolniczą, który dokonał oględzin i oszacowania szkód.

Wojewoda ma 7 dni na ustosunkowanie się do uwag do protokołu lub opinii rzeczoznawcy, jeśli takowe zostały złożone. Jeżeli przy wydawaniu decyzji uwzględni wielkość szkody przedstawionej przez rzeczoznawcę w operacie, właścicielowi albo posiadaczowi gruntów rolnych lub dzierżawcy albo zarządcy obwodu łowieckiego przysługuje zwrot kosztów z tytułu wynagrodzenia za sporządzenie przedstawionej przez nich opinii rzeczoznawcy. Kwota zwrotu jest jednak ograniczona do wysokości określonej w rozporządzeniu ministra środowiska.

Wysokość odszkodowania jest ustalana przez wojewodę w drodze decyzji administracyjnej. Od decyzji wojewody nie przysługuje odwołanie ani wniosek o powtórne rozpatrzenie sprawy. Jeśli właściciel gruntów nie godzi się z podaną w decyzji kwotą odszkodowania, może w ciągu miesiąca od daty jej otrzymania wnieść powództwo do sądu właściwego ze względu na miejsce powstania szkody. Jeżeli tego nie zrobi, pieniądze z odszkodowania przekazane zostaną mu w terminie 30 dni od dnia w który decyzja o odszkodowaniu stała się ostateczna.

Warto zwrócić uwagę, że zgodnie z wykładnią Sądu Najwyższego, szkoda w uprawie rolnej obejmuje nie tylko zniszczone rośliny uprawne bądź plony, ale również zniweczenie przez dziką zwierzynę prac mających na celu przygotowanie gleby pod zasiew, takich jak orka lub bronowanie oraz nasadzenia, jeżeli czynności te zmierzały do uzyskania plonów.

Ustawodawca określił także przypadki, w których odszkodowanie nie przysługuje. Zgodnie
z ustawą nie należy się ono:

1) osobom, którym przydzielono grunty stanowiące własność Skarbu Państwa jako deputaty rolne na gruntach leśnych;

2) posiadaczom uszkodzonych upraw lub płodów rolnych, którzy nie dokonali ich sprzętu
w terminie 14 dni od dnia zakończenia okresu zbioru tego gatunku roślin w danym regionie, określonego przez sejmik województwa w drodze uchwały;

3) posiadaczom uszkodzonych upraw lub plonów rolnych, którzy nie wyrazili zgody na budowę przez dzierżawcę lub zarządcę obwodu łowieckiego urządzeń lub wykonywanie zabiegów zapobiegających szkodom;

4) za szkody nieprzekraczające wartości 100 kg żyta w przeliczeniu na 1 hektar uprawy;

5) za szkody powstałe w płodach złożonych w sterty, stogi i kopce, w bezpośrednim sąsiedztwie lasu;

6) za szkody w uprawach rolnych założonych z rażącym naruszeniem zasad agrotechnicznych.

***

W zakresie nieuregulowanym w ustawie lub przepisach wydanych na jej podstawie, do postępowania w sprawie dokonywania oględzin i szacowania szkód i ustalania wysokości odszkodowania stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego.

Opracował Wydział GNGR